EĞİTİMDE
VELİLERİN SESİ
(İzmir
Tüm Öğrenci Velileri Kültür, Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği)
İZ-ÖVDER
BÜLTENİ
Ağustos
2001
Yıl
: 2 Sayı:2
OKULLARDA
KAYITLAR BAŞLADI
2001-2002
öğretim Yılı öncesinde okullarımızda başlayan kayıtlar, her yıl
olduğu gibi bu yıl da velilerin korkulu rüyasıdır. Günlük yaşamın
bir parçası haline gelen zamlarla ailelerin geçimi her geçen gün
zorlaşırken, çocuklarının eğitimi için yapılacak harcamalar orta
ve dar gelirli ailelerin belini bükecek durumdadır. Geçtiğimiz günlerde
İzmir Valisi Sayın Alaattin Yüksel ve il Milli Eğitim Müdürü Sayın
Behçet Yavuz, basın aracılığı ile yaptıkları açıklamalarda
"kayıtlar sırasında hangi ad altında olursa olsun velilerden
zorla para talep edilmeyeceğini, aksine davranan okul yöneticileri
hakkında yasal işlem yapılacağını" belirtmişlerdir. Ayrıca
okul müdürleri ile toplantılar yapıldığı ve kendilerinin bu
konuda uyarıldığı da basında yer almıştır. Bu açıklamaları, içerik
ve zamanlama açısından bir olumluluk olarak değerlendiriyoruz ve
"kayıt parası, okul giderlerine katılım payı, aidat, bayram
katılım payı, karne parası, diploma parası, su ve elektrik parası
v.b." adlar altında uzun bir süreden beri okullarımızda öğrencilerden
toplanan yasadışı paraların bundan böyle toplanmayacağı umuduna
kapılıyoruz.
Oysa
biliyoruz ki, ülkemizde yıllardan beri uygulanmaya çalışılan özelleştirme
politikaları sonucu olarak eğitime ayrılan kaynaklar en aza indirilmiştir.
Okul yöneticileri parasız bırakılarak "okulun için finansmanını
kendin bul, sen bulamazsan, bulacak bir müdür bulunur" yaklaşımı
ile eğitim emekçileri ve veliler (para ilişkileri içinde) karşı
karşıya getirilmektedir. Kayıtlar sırasında okul koruma derneği görevlileri
velilerden "zorunlu bağış (!)" alma konusunda kural tanımazken;
okul müdürleri, müdür yardımcıları ve kayıtta görevli öğretmenlerin
bir kısmı da (suç işlediklerini bile bile) bu uygulama içinde yer
alabilmektedirler.
EĞİTİM
HAKTIR, SATILAMAZ!
"Eğitim
hakkı" Anayasa, yasalar ve uluslararası sözleşmelerle güvence
altına alınmış temel bir insan hakkıdır. Ülkede yaşayan herkes fırsat
ve olanak eşitliği içinde ve dilediği biçimde eğitim hakkını
kullanmalıdır. Yıllardan beri yaşanan gerçekler, devletin eğitim
alanında yükümlülüklerini yerine getirmediğini göstermektedir.
Paralı eğitim uygulamaları ile eğitim bir hak olmaktan çıkmış,
parayla alınıp satılan bir meta durumuna getirilmiştir. Eğitimde fırsat
ve olanak eşitliği yok edilerek Anayasa'da Cumhuriyet'in temel
nitelikleri olarak sayılan ve değiştirilmesi teklif dahi edilemeyecek
olan "sosyal devlet" ve "hukuk devleti" ilkeleri
(madde 2) yok sayılmaktadır.
Yıllardan
beri "eğitimde kaynak yokluğu" bahanesi yaratılarak eğitim
hizmeti verilemez noktaya getirilmiş, bu alanda çalışanlar ve halk
çaresizlik içine düşürülerek önce "beyinler özelleştirilmiş"tir.
Kayıtlar sırasında okullarda yaşanan olumsuzlukların yetkililerin
bilgisi, onayı ve direktifleri doğrultusunda yapıldığını düşünüyoruz.
Yani, kamuoyuna "kesinlikle kayıt parası, zorla bağış alınmayacak"
açıklamaları yapılırken, okul yöneticilerine de "siz bildiğinizi
okuyun, okulunuzun giderlerini sağlamak zorundasınız" yaklaşımı
ile "paralı eğitim" pervasızca hayata geçirilmekte, eğitimde
fırsat ve olanak eşitliği yok edilmektedir.
"KAYNAK
YOK" SÖYLEMİ BİR ALDATMACADIR!
Biryandan
kaynak yokluğu ileri sürülürken, öte yandan anaokulundan üniversiteye
kadar özel okullara ve vakıf okullarına bedelsiz arsa tahsisi, vergi
muafiyeti ve indirimleri, teşvik kredileri, gümrük muafiyetleri gibi
kaynaklar cömertçe sunulmaktadır. Yıllardır işçi ve emekçilerin
ücretlerinden kesilen vergiler halka eğitim, sağlık, sosyal
hizmetler, ulaşım, enerji ve alt yapı hizmeti olarak dönmesi
gerekirken; vergilerimizle batık bankalar kurtarılmış, iç ve dış
borçların faizleri ödenmiş, vergilerimiz hortumculara ve rant
kesimine ucuz kredi olarak aktarılmıştır. Bu vergilerin hizmetlere
aktarılması, yani eğitime ayrılan payın %7'den en az %20'ye yükseltilmesi
olanaklıdır. Öte yandan 8 Yıllık Eğitime Katkı Fonunda toplanan
ek vergilerin miktarı katrilyonları bulmuştur. Bu vergiler de
bankalarda repoya yatırılmakta ve yukarıda açıklandığı biçimde
çar-çur edilmektedir. İl Özel İdareleri ile belediyelerin yasalar
gereği eğitime aktarmaları gereken bütçe payları da aktarılmamaktadır.
Tüm bu kaynakların eğitim alanına aktarılması halinde, eğitimde
kaynak sorunu tamamen çözülecek, kusursuz bir eğitimin olanakları
yaratılmış olacaktır. Eğitime ayrılması gereken kaynakların eğitim
kurumlarına aktarılmasını ve yerinde kullanılmasını istiyoruz. Gönüllü
bağışlar dışında, okullarda öğrencilerden istenen her türlü
para yasadışıdır. ÖDEDİĞİNİZ VERGİLERİN ÇOCUKLARINIZA EĞİTİM
HİZMETİ OLARAK DÖNMESİNİ İSTİYORSANIZ BU ÖDEMELERİ YAPMAYINIZ!
"Paralı eğitim"e bugün dur demezsek, yarın çok geç
olacak; eğitim hakkı sadece parasını ödeyebilenlerin yararlandığı
bir hak olacaktır.
KAYITLAR
SIRASINDA NELER YAŞANMAKTADIR
*Çocuğunun
kaydı için okula gelen veliler okul koruma derneğinin odasına gönderilerek
kayıt için gerekli belgeleri almaları istenmektedir. Koruma derneği
yetkilileri bu belgeleri, miktarı önceden belirlenmiş olan ve adına
"bağış" denilen bir ücret karşılığında satmaktadırlar.
Görünürde "kayıt parası" adı altında bir talep yoktur
ama öğrencinin kaydı bu zorunlu paranın ödenmesine bağlı kılındığı
için yapılan işlem yasadışıdır. Ödenen para karşılığında bağış
makbuzu da kesilmiş olduğu için (bazı okullarda makbuz da
kesilmemektedir) veli, hukuksal açıdan "gönüllü bağış"
yapmış olmakta ve kendisinden zorla alınan bu parayla ilgili hukuksal
girişimde bulunamamaktadır. Bazı okullarda "zorunlu bağışları"
velilerin bankaya yatırması ve dekont getirmeleri istenmekte, yine bazı
okullarda ise istenen paralar taksitlere bölünerek, velilere senet
imzalattırılmaktadır. Bu işlemler de tümüyle yasalara ve yönetmeliklere
aykırıdır.
*Müfredat
Laboratuar Okulları, Meslek Liseleri, Anaokulları, Anadolu Liseleri ve
Süper Liselerdeki ÖN KAYIT işlemleri sırasında da öğrencilerden
"ön kayıt ücreti" adı altında para alınmakta ve karşılığında
bağış makbuzu verilmektedir. Ön kayıt parası alınması da tamamen
yasadışıdır. Hiçbir yasa ve yönetmelikte böyle bir para alınacağı
belirtilmemiştir. Ancak, çocuğunu istediği okula kaydettirme telaşı
içindeki veliler oldubittiye getirilmekte, kayıt yapılmaz endişesi
ile bu ödemeleri yapmaktadırlar. Oysa ki, ön kayıt ve kesin kayıt
esasları yönetmeliklerle belirlenmiştir. Öğrencinin kaydını para
şartına bağlı kılarak bu yönetmeliklere uymayan yöneticiler yasal
yaptırımlarla karşılaşacaklardır. Hele Anadolu Liseleri gibi sınavla
girilen okullarda, sanki para ödenmezse kayıt yapılmayacakmış gibi
bir durum yaratılması, olayın trajik boyutunu daha iyi göstermektedir.
Ön kayıttan sonra kesin kayıtta da ayrıca para istenmektedir.
*Çocuğunun
kaydı için okula gelen veliler okul koruma derneğinin odasına gönderilerek
kayıt için gerekli belgeleri almaları istenmektedir. Koruma derneği
yetkilileri bu belgeleri, miktarı önceden belirlenmiş olan ve adına
"bağış" denilen bir ücret karşılığında satmaktadırlar.
Görünürde "kayıt parası" adı altında bir talep yoktur
ama öğrencinin kaydı bu zorunlu paranın ödenmesine bağlı kılındığı
için yapılan işlem yasadışıdır. Ödenen para karşılığında bağış
makbuzu da kesilmiş olduğu için (bazı okullarda makbuz da
kesilmemektedir) veli, hukuksal açıdan "gönüllü bağış"
yapmış olmakta ve kendisinden zorla alınan bu parayla ilgili hukuksal
girişimde bulunamamaktadır. Bazı okullarda "zorunlu bağışları"
velilerin bankaya yatırması ve dekont getirmeleri istenmekte, yine bazı
okullarda ise istenen paralar taksitlere bölünerek, velilere senet
imzalattırılmaktadır. Bu işlemler de tümüyle yasalara ve yönetmeliklere
aykırıdır.
*Müfredat
Laboratuar Okulları, Meslek Liseleri, Anaokulları, Anadolu Liseleri ve
Süper Liselerdeki ÖN KAYIT işlemleri sırasında da öğrencilerden
"ön kayıt ücreti" adı altında para alınmakta ve karşılığında
bağış makbuzu verilmektedir. Ön kayıt parası alınması da tamamen
yasadışıdır. Hiçbir yasa ve yönetmelikte böyle bir para alınacağı
belirtilmemiştir. Ancak, çocuğunu istediği okula kaydettirme telaşı
içindeki veliler oldubittiye getirilmekte, kayıt yapılmaz endişesi
ile bu ödemeleri yapmaktadırlar. Oysa ki, ön kayıt ve kesin kayıt
esasları yönetmeliklerle belirlenmiştir. Öğrencinin kaydını para
şartına bağlı kılarak bu yönetmeliklere uymayan yöneticiler yasal
yaptırımlarla karşılaşacaklardır. Hele Anadolu Liseleri gibi sınavla
girilen okullarda, sanki para ödenmezse kayıt yapılmayacakmış gibi
bir durum yaratılması, olayın trajik boyutunu daha iyi göstermektedir.
Ön kayıttan sonra kesin kayıtta da ayrıca para istenmektedir.
NE
YAPMALIYIZ?
Bu
soygun düzenini değiştirmek, Anayasa ve yasalardan kaynaklanan hakların
bilinmesi ve kullanılmasıyla olanaklıdır. Bu tür ödemeleri kabul
etmeyiniz ve yetkililere suç işlemekte olduklarını hatırlatarak
uyarınız. Bu uyarmalara karşın öğrencinin kaydı yapılmazsa,
durumu bir tutanakla tespit ederek hukuksal ve idari girişimlerde
bulunmaktan çekinmeyiniz. İZ-ÖVDER ve EĞİTİM-SEN şubeleri, kayıtlar
sırasında ve yıl içinde yaşanabilecek tüm olumsuzluklarda
bilgilendirme ve danışmanlık desteğiyle yanınızda olacaktır. Çocuklarımızın
eğitim hakkını birlikte savunacağız.
|
|
KAYIT
SIRASINDA "BAĞIŞ" YAPMAYA ZORLANIRSANIZ:
*Kayıtta
görevli kişilere ve okul yöneticilerine ilgili yasa maddelerini hatırlatarak
suç işledikleri konusunda uyarmalısınız.
*Para
miktarı konusunda kesinlikle pazarlığa girmeden, öğrencinin kaydının
yapılması için kararlı ve ısrarcı bir tutum sergilemelisiniz.
*Kayıt
yapılmadığı takdirde durumu ilgili üst makamlara ve basma bildireceğinizi
söylemelisiniz.
*Yaşanan
durumu, (orada bulunan en az iki kişinin de şahitliği ile) bir
tutanakla tespit etmelisiniz (tutanak örneği aşağıda sunulmuştur).
*Hazırladığınız
tutanakla Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda
bulunabilirsiniz; İl ve İlçe Milli Eğitim Müdürlüklerine,
Kaymakamlığa veya Valiliğe şikayet dilekçeleri verebilirsiniz (bu
dilekçelerin kayıt tarih ve sıraları mutlaka alınmalıdır),
*Basına
haber verebilirsiniz,
*İZ-ÖVDER
ve EĞİTİM-SEN Şubeleri ile iletişim kurarak yardım
isteyebilirsiniz ve çalışmalara katılabilirsiniz.
Tutanak
Örneği:
TUTANAKTIR
......./....../.......
Tarihinde,................................................ İlköğretim
Okuluna/Lisesine çocuğumu
kaydettirmek üzere gittim. Kayıtta görevli olan
............................................... adlı
kişi (veya kişiler) tarafından,
kaydın yapılabilmesi için ...................
.............................................TL. tutarında
ödeme yapmamı istendi. Para ödemediğim
takdirde kaydın yapılmayacağı ifade edildi ve kayıt yapılmadı.
Bu
durum aşağıda imzası bulunan kişilerce de tespit edilmiştir.
Öğrenci
Velisi (Adı Soyadı-İmza)
Tanık
(Adı Soyadı-İmza)
Tanık (Adı Soyadı - İmza)
Semtlere
göre telefon numaralarımız:
Konak-
425 25 61
Karşıyaka- 364 27 06
Buca- 452 88 30
Bornova-374 5149
Narlıdere-239 23 22
Gaziemir-2510613
Bergama-632 26 56
|
|
EĞİTİMİN
SAHİBİ: ÖĞRETMEN-ÖĞRENCİ-VELİ
ÇOCUKLARIMIZIN
EĞİTİM HAKKINI SAVUNURKEN "PARALI EĞİTİM" UYGULAMALARINA
KARŞI YASAL DAYANAKLARIMIZ:
ANAYASA
-Madde 42, Fıkra 5: İlköğretim,
kız ve erkek bütün vatandaşlar için zorunludur ve devlet okullarında
parasızdır.
ÇOCUK
HAKLARI SÖZLEŞMESİ - Madde 28: Taraf
devletler, ilköğretimi herkes için parasız ve zorunlu hale
getirirler. Orta öğretim sistemlerinin genel olduğu kadar mesleki
nitelikte de olmak üzere çeşitli biçimlerde örgütlenmesini teşvik
ederler ve bunların tüm çocuklara açık olmasını sağlarlar.
Gerekli durumlarda mali yardım yapılması ve öğretimi parasız kılmak
gibi uygun önlemleri alırlar.
2860
Sayılı YARDIM TOPLAMA KANUNU - Madde 4: Yardım
isteğe bağlıdır. Kişi ve kuruluşlar yardımda bulunmaya
zorlanamazlar.
İLKOKUL
YÖNETMELİĞİ - Madde 98: Okul
müdürleri, müdür yardımcıları ve öğretmenler hangi maksatla
olursa olsun kanunların izin vermediği şekilde para toplayamazlar ve
yardım talebinde bulunamazlar.
MEDENİ
YASA - Madde 14: On sekiz yaşını
doldurmayan çocukların tasarruf ehliyetleri bulunmadığından çocuklardan
para istenemez.
Bağış
ve yardımlarla ilgili MEB GENELGESİ (1999/61)
Madde
1- Okullara yapılacak bağış ve
katkılar tamamen öğrenci velilerinin ve yurttaşların kendi başvurusu
üzerine olacaktır. Bağış ve katkılar ne zaman verilmek istenirse o
zaman kabul edilecektir.
Madde
3- Okul yöneticileri ile öğretmenler hiçbir şekilde bağış
toplama işine katılmayacaklardır.
Madde
7- Bu genelge, tüm okul ve kurum müdürlüklerine duyurulacak ve
öğrenci kaydı yapılan yerlerde, veliler tarafından rahatça görülecek
ve okunacak yerlere asılacaktır. Aksine hareket edenler hakkında
yasal işlem yapılacaktır.
İlköğretim
Okulları Öğrenci Kılık-Kıyafetleri ile ilgili MEB GENELGESİ
Madde
1- İlköğretim
okullarının 1-5. Sınıflarında okuyan öğrencilerin kıyafetleri,
ilgi (b) genelgede belirtildiği üzere deniz mavisi, lacivert, siyah ve
gri renklerden biri seçilecek ve beyaz yaka takılacaktır. Her yıl kıyafetlerin
renk ve modellerinin değiştirilmesi önlenecektir.
Madde
2- İlköğretim okullarının 6. 7. ve 8. sınıflarındaki erkek
öğrencilere tek tip ve renk hususunda herhangi bir zorlama yapılmayarak
ceket, gömlek, pantolon, kravat olması yeterli kabul edilecektir.
Madde
3- Kız öğrenciler okul tarafından seçilen bir renkte forma,
etek, ceket, gömlek giyeceklerdir. Bunların dışında hırka, yelek,
fular ve arma gibi tamamlayıcı giyecekler konusunda belirleyici renk
ve desen zorlaması yapılmayacaktır. Okullarca model, desen ve renk
tonları seçilirken velilerin her yerden ucuz alabilecekleri örneklerden
seçilmesine özen gösterilecektir.
Madde
4- Zorunlu olmadıkça renk ve model değişikliğine gidilmeyecek,
değişikliğe gidildiği takdirde tüm sınıflar yerine kademeli bir
geçiş uygulanacak ve öğrenciler önceki giysilerini kullanmaya devam
edebileceklerdir.
Madde
5- Beden Eğitimi derslerinde öğrencilerin giyeceği eşofmanlarda
yazı ve arma aranarak tek tip kıyafet zorlaması yapılmayacak, öğrenciler
serbest bırakılacaktır. Hiçbir suretle okullarımızda eşofman satışı
yapılmayacaktır.
Madde
6- Okulların giriş kapıları ve diğer görülen yerlerine velilerin
görebileceği şekilde, uygun ebatta, okul kıyafetlerinin özelliklerini
gösteren çizimler ile bunların alt kısmına "veliler kıyafetleri
istedikleri yerden alabileceklerdir" ibaresi öğrenci kayıtları
süresince asılı bulundurulacaktır.
Madde
7- Okul ve eklentilerine herhangi bir kıyafet firması ile ilgili
ilan, broşür yada afiş asılmayacaktır.
|
