Orthodox Theory and Practice
Ορθόδοξη Θεωρία και Πράξη
|
Orthodox Theory and Practice Ορθόδοξη Θεωρία και Πράξη |
|
«..λέγει αυτοίς ο Ιησούς. Πιστεύετε ότι δύναμαι τούτο ποιήσαι; λέγουσιν αυτώ. Ναί, Κύριε. Τότε ήψατο των οφθαλμών αυτών λέγων. Κατά την πίστιν υμών γενηθήτω υμίν». «Δεύτε προς με οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι κ’ αγώ αναπαύσω υμάς. ΄Αρατε τον ζυγόν μου εφ’ υμάς και μάθετε απ’ εμού, ότι πράος ειμί και ταπεινός τη καρδία, και ευρήσετε ανάπαυσιν ταις ψυχαίς υμών. Ο γάρ ζυγός μου χρηστός και το φορτίον μου ελαφρόν εστίν».Ματθ. ΙΑ΄, 28 30. «Πας ούν όστις ομολογήσει εν εμοί έμπροσθεν των ανθρώπων, ομολογήσω καγώ εν αυτώ έμπροσθεν του πατρός μου του εν τοις ουρανοίς. όστις δ’ άν αρνησηταί με έμπροσθεν των ανθρώπων, αρνήσομαι αυτόν καγώ έμπροσθεν του πατρός μου του εν ουρανοίς. Μη νομίσητε ότι ήλθον βαλείν ειρήνην επί την γήν. Ουκ ήλθον βαλείν ειρήνην, αλλά μάχαιραν…. Ο φιλών πατέρα ή μητέρα υπέρ εμέ ουκ εστί μου άξιος και ο φιλών υιόν ή θυγατέρα υπέρ εμέ ουκ εστι μου άξιος. Και ος ου λαμβάνει τον σταυρόν αυτού και ακολουθεί οπίσω μου, ουκ εστί μου άξιος….». Ματθ. Ι’, 32 38. «εξομολογούμαι σοι, πάτερ, κύριε του ουρανού και της γής, ότι απέκρυψας αυτά από σοφών και συνετών, και απεκάλυψας αυτά νηπίοις». Ματθ. ΙΑ΄ 25. «όστις γάρ άν ποιήση το θέλημα του πατρός μου του εν ουρανοίς, αυτός μου αδελφός και αδελφή και μήτηρ εστίν». Ματθ. ΙΒ΄ 50. «Πιστεύετε μοι… ό,τι αν αιτήσητε εν τω ονόματι μου, τούτο ποιήσω, ίνα δοξασθή ο Πατήρ εν τω Υιώ». Ιωάν. ΙΔ΄ 13. «Μάθατε απ’ εμού, ότι πράος ειμί και ταπεινός τη καρδία και ευρήσετε ανάπαυσιν ταις ψυχαίς υμών». Ματθ. ΙΑ΄, 29. «Μη ουν μεριμνήσητε εις την αύριον, η γαρ αύριον μεριμνήσει τα εαυτής. Αρκετόν τη ημέρα η κακία αυτής». Ματθ. Στ΄34. «Ο έχων τας εντολάς μου και τηρών αυτάς, εκείνος εστιν ο αγαπών με. Ο δε αγαπών με αγαπηθήσεται υπό του πατρός μου, και εγώ αγαπήσω αυτόν, και εμφανίσω αυτώ εμαυτόν». Ο Κύριος ήπλωσε τας χείρας και είπεν: «Ούτως εσταύρωσαν Εμέ, αλλ’ Εγώ ηθέλησα. Σύ δε συσταυρού μετ’ Εμού καθ’ εκάστην». (Πρός Συμεών Θαυμαστορείτη σε όραμα) «Εάν γαρ αφήτε τοις ανθρώποις τα παραπτώματα αυτών, αφήσει και υμίν ο πατήρ υμών ο ουράνιος. Εάν δε μη αφήτε τοις ανθρώποις τα παραπτώματα αυτών, ουδέ ο πατήρ υμών αφήσει τα παραπτώματα υμών». Ματθ. Στ΄ 14,15. «Μετανοείτε, ήγγικε γάρ η βασιλεία των ουρανών. Και πάλιν αιτείτε, και λήψεσθε. Ζητείτε και ευρήσετε. Κρούετε, και ανοιγήσεται υμίν». «Ει δύνασαι πιστεύσαι, πάντα δυνατά τω πιστεύοντι»… «Πιστεύω, Κύριε. Βοήθει μου τη απιστία». (Πατέρας του επιληπτικού νέου). «Αμήν αμήν λέγω υμίν, ο πιστεύων εις εμέ, τα έργα ά εγώ ποιώ κακείνος ποιήσει. Και μείζονα τούτων ποιήσει». Ιωάν. 14,12. «Ο υιός του ανθρώπου ουκ ήλθε ψυχάς ανθρώπων απολέσαι, αλλά σώσαι». Λουκά Θ΄ 56. «Ος γαρ εάν επαισχυνθή με και τους εμούς λόγους, τούτον ο υιός του ανθρώπου επαισχυνθήσεται όταν έλθη εν τη δόξη αυτού και του πατρός και των αγίων αγγέλων». Λουκά Θ΄ 26. «ο μένων εν εμοί καγώ εν αυτώ,ούτος φέρει καρπόν πολύν» «Μετανοείτε και πιστεύετε εν τώ Ευαγγελίω». Μαρκ. Α’,15. «Εάν έχητε πίστιν ως κόκκος σινάπεως, ερείτε τω όρει τούτω, μετάβηθι εντεύθεν εκεί, και μεταβήσεται, και ουδέν αδυνατήσει υμίν. Τούτο δε το γένος ουκ εκπορεύεται ει μη εν προσευχή και νηστεία». H Θεοτόκος αποτελεί πρότυπο για κάθε Xριστιανό στον αγώνα του για τελείωση θέωση. Aν ο Xριστιανός θέλει να τής μοιάσει, τότε ο μόνος δρόμος είναι στη ζωή του να τηρήσει αυτό, που η Παρθένος απηύθυνε στους υπηρέτες του γάμου στην Kανά «ότι αν λέγη υμίν ποιήσατε» (Iω. 2, 5). Nα τηρεί δηλαδή τις εντολές του Θεού, για νά φθάσει στην αγιότητα.
Συναξαριστής Τριωδίου …ενέργει και αυτός, όσον ηδύνατο, προς βοήθειαν της Πόλεως και δεν ημέλει, διότι θέλει και ημάς ο Θεός, να μη καθήμεθα άπρακτοι, αλλά να ενεργώμεν ότι δυνάμεθα δι’ όσα είναι προς βοήθειαν μας, εις δε τον Θεόν να έχωμεν όλην την ελπίδα της σωτηρίας μας. Αγίου Σιλουανού.του Αθωνίτου: Τι μας εμποδίζει να γνωρίσουμε το Θεό Η απιστία προέρχεται από την υπερηφάνεια. Ο υπερήφανος ισχυρίζεται πως θα γνωρίσει τα πάντα μα το νου του και την επιστήμη, αλλά η γνώση του Θεού παραμένει ανέφικτη γι’ αυτόν, γιατί ο Θεός γνωρίζεται μόνο με την αποκάλυψη του Αγίου Πνεύματος. Ο Κύριος αποκαλύπτεται στις ταπεινές ψυχές. Σ’ αυτές δείχνει τα έργα Του, που είναι ακατάληπτα για το νου μας. Με τον φυσικό μας νου μπορούμε να γνωρίσουμε μόνο τα γήινα πράγματα, κι αυτά μερικώς, ενώ ο Θεός και όλα τα ουράνια γνωρίζονται με το ’Αγιο Πνεύμα. Μερικοί μοχθούν σ’ όλη τους τη ζωή για να μάθουν τι υπάρχει στον ήλιο ή στη σελήνη ή κάτι παρόμοιο, αλλ’ αυτά δεν ωφελούν την ψυχή. ’Αν όμως προσπαθούσαμε να γνωρίσουμε τι υπάρχει μέσα στον άνθρωπο, τότε θα βλέπαμε στην ψυχή του αμαρτωλού σκοτάδι και κόλαση. Και είναι ωφέλιμο να το ξέρουμε, γιατί θα είμαστε αιώνια είτε στη βασιλεία είτε στην κόλαση. Κύριος έδωσε στη γη το ’Αγιο Πνεύμα. Και όσοι το έλαβαν αισθάνονται τον παράδεισο μέσα τους. ’Ισως πεις: «Γιατί λοιπόν δεν έχω και εγώ μια τέτοια χάρη;» Επειδή εσύ δεν παραδόθηκες στο θέλημα του Θεού, αλλά ζεις σύμφωνα με το δικό σου θέλημα. Παρατηρήστε εκείνον που αγαπάει το θέλημά του: Δεν έχει ποτέ ειρήνη στη ψυχή του και δεν ευχαριστιέται με τίποτα. Γι’ αυτόν όλα γίνονται όπως δεν θα έπρεπε. ’Οποιος όμως δόθηκε ολοκληρωτικά στο θέλημα του Θεού, έχει την καθαρή προσευχή και η ψυχή του αγαπάει τον Κύριο. ’Ετσι δόθηκε στο Θεό η Υπεραγία Παρθένος: «Ιδού η δούλη Κυρίου. γένοιτό μοι κατά το ρήμα σου» (Λουκ. 1:38). ’Αν λέγαμε κι εμείς, «Ιδού ο δούλος Κυρίου. γένοιτό μοι κατά το ρήμα σου», τότε τα ευαγγελικά λόγια του Κυρίου θα ζούσαν στις ψυχές μας, η αγάπη του Θεού θα βασίλευσε σ’ όλον τον κόσμο και η ζωή στη γη θα ήταν απερίγραπτα ωραία. Αλλά μολονότι τα λόγια του Κυρίου ακούγονται τόσους αιώνες σ’ όλη την οικουμένη, οι άνθρωποι δεν τα καταλαβαίνουν και δεν θέλουν να τα παραδεχθούν. ’Οποιος όμως ζει σύμφωνα με το θέλημα του Θεού, αυτός θα δοξαστεί και στον ουρανό και στη γη. H αδιάλειπτη προσευχή προέρχεται από την αγάπη και χάνεται εξαιτίας της κατακρίσεως, της αργολογίας και της ακράτειας. Όποιος αγαπάει το Θεό, αυτός μπορεί να Τον σκέφτεται μέρα και νύχτα, γιατί το ν΄αγαπάς το Θεό καμιά εργασία δεν το παρεμποδίζει. Στις εκκλησίες τελούνται οι ιερές ακολουθίες και το πνεύμα του Θεού κατοικεί σε αυτές. Η ψυχή, ωστόσο, είναι ο καλύτερος ναός του Θεού, και όποιος προσεύχεται εσωτερικά, γι’ αυτόν όλος ο κόσμος έγινε ναός του Θεού. Αυτό όμως δεν είναι για όλους. Πολλοί προσεύχονται προφορικά ή προτιμούν να προσεύχονται με βιβλία. Και αυτό καλό είναι και ο Κύριος δέχεται την προσευχή τους. Άν όμως κανείς προσεύχεται και σκέφτεται άλλα πράγματα, ο Κύριος δεν εισακούει αυτή την προσευχή. Ο Κύριος μας έδωσε την εντολή να αγαπάμε ο ένας τον άλλον. Αυτή είναι η αληθινή ελευθερία: η αγάπη για τον Θεό και τον πλησίον.
Γέροντος Σωφρονίου Σαχάρωφ (Από το βιβλίο «Περί Πνεύματος και ζωής») Πνευματικά Κεφάλαια Αγαπητοί μου αδελφοί και αδελφές, ανοίξτε την καρδιά σας, για να χαράξει εκεί το ’Αγιο Πνεύμα την εικόνα του Χριστού. Τότε θα γίνετε σιγά-σιγά ικανοί να έχετε μέσα σας τη χαρά και το πένθος, το θάνατο και την ανάσταση. Κοιτάξτε το μεγαλειώδες θέαμα που ο Θεός μας φανέρωσε στη δημιουργία του κόσμου, στην κατασκευή του ανθρώπου «κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν» Του. Εκείνο που αναζητούμε δεν περιορίζεται στη μικρή μας καθημερινή ζωή. Αναζητούμε να είμαστε με τον Θεό και να αποκτήσουμε μέσα μας τη ζωή σε όλο το πλάτος, το κοσμικό και το θείο. Για την Ορθόδοξη Εκκλησία η σωτηρία του ανθρώπου είναι η θέωσή του. Μην έχετε υπερβολική εμπιστοσύνη στην ανώτερη μόρφωση που αποκτήσατε στον κόσμο. Ο πολιτισμός στον οποίο ζούμε είναι κουλτούρα της πτώσεως. Τι σημαίνει σωτηρία; Ο θάνατος του σώματος είναι άραγε η προϋπόθεση για την είσοδο στη Βασιλεία του Χριστού; Πως μπορούμε να αναπτύξουμε την ικανότητά μας να ζούμε σύμφωνα με τις εντολές του Χριστού, σύμφωνα με το ’Αγιο Πνεύμα; ’Ενα μόνο έχει σημασία: να φυλάξουμε την ένταση της προσευχής και της μετάνοιας. Τότε ο θάνατος δε θα είναι ρήξη, αλλά μετάβαση στη Βασιλεία, για την οποία θα έχουμε ετοιμασθεί με την κοινωνία του Σώματος και του Αίματος του Χριστού, με την προσευχή και την επίκληση του Ονόματός Του: «Κύριε, Ιησού Χριστέ, ο θεός ημών, ελέησον ημάς και τον κόσμον Σου». Η απελπισία είναι η απώλεια της συνειδήσεως ότι ο θεός θέλει να μας δώσει την αιώνεια ζωή. Ο κόσμος ζει στην απελπισία. Οι άνθρωποι έχουν καταδικάσει οι ίδιοι τον εαυτό τους στο θάνατο. Πρέπει να παλέψουμε σώμα προς σώμα με την ακηδία. «Καταξίωσον, Κύριε, εν τη ημέρα ταύτη αναμαρτήτους φυλαχθήναι ημάς». Πολλές φορές επανέλαβα αυτή την προσευχή της Εκκλησίας. Η επί γης αναμάρτητη ζωή μας ανοίγει τις πύλες του Ουρανού. Δεν είναι ο πλούτος των γνώσεων που σώζει τον άνθρωπο. Είναι η αναμάρτητη ζωή που μας προετοιμάζει για τη ζωή με τον Θεό στο μέλλοντα αιώνα. Η χάρη του Αγίου Πνεύματος μας διδάσκει τις αιώνειες αλήθειες κατά το μέτρο που ζούμε σύμφωνα με τις εντολές: «Αγαπήσεις τον Θεό σου, τον Δημιουργό σου, με όλο το είναι σου και αγαπήσεις τον πλησίον σου ως σεαυτόν». Ναί, κρατείτε πάντοτε αυτές τις εντολές. «Να είμαστε κατ’ εικόνα του Θεού». Δεν μπορούμε να φθάσουμε σ’ αυτό, παρά μόνο με υπακοή όμοια με την υπακοή του Χριστού, της Παναγίας και όλων όσοι ακολούθησαν τα ίχνη τους. Με την υπακοή η ζωή μας γίνεται εξαιρετικά συνειδητή, ακόμη και στον βαθύτερο ύπνο. Ποια στάση να κρατάμε στην εκκλησία; Πρέπει να στεκόμαστε με ένταση και αυτοσυγκέντρωση. Να έχουμε ένταση, δηλαδή μεγάλη προσοχή, ώστε να μην διαχέεται ο νους μας με επιφανειακά πράγματα και αλλότριες σκέψεις. Το καλύτερο είναι να μη δίνουμε προσοχή στους λογισμούς, αλλά να βυθιζόμαστε στην προσευχή, να συνομιλούμε με τον Θεό δια της προσευχής. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι να αντιδρούμε στους κακούς λογισμούς, να ελευθερώνουμε το πνεύμα μας από κάθε εμπαθή ή βλάσφημο λογισμό. Ο πρώτος, που συνιστούν οι Πατέρες της Εκκλησίας, είναι η μετάνοια. Ο δεύτερος είναι να στρέφουμε την προσοχή και το είναι μας σε κάτι άλλο. ’Οταν το ενδιαφέρον μας γι’ αυτό το άλλο εντείνεται, ο εχθρός παύει να ενδιαφέρεται και μας εγκαταλείπει. «Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησόν ημάς». Όταν λέμε την προσευχή αυτή, συνάπτουμε με τον Χριστό μια προσωπική σχέση, που ξεπερνά τη λογική. Η ζωή του Χριστού εισχωρεί σιγά-σιγά μέσα μας. Μην αποθαρρύνεσθε γρήγορα, αλλά να επαναλαμβάνετε την ευχή, μέχρις ότου εισχωρήσει στα έγκατα της συνειδήσεώς σας. H διακονία του πλησίον έχει σωτήρια δύναμη απείρως μεγαλύτερη από οποιαδήποτε θεολογική θεωρία. Στην κατάσταση της πτώσεώς μας είμαστε ανίκανοι να κρίνουμε σωστά τον αδελφό μας. Να μην είστε τόσο βέβαιοι ότι ο αδελφός σας σφάλλει. Μην τον κρίνετε. Μην χάνετε τον καιρό σας ζώντας χωρίς προσευχή, χωρίς σκέψη. Μην ξεχνάτε αυτά τα λόγια. Ο Θεός σας έδωσε χρόνο για να οικοδομήσετε την αιώνια σωτηρία σας. Μην τον σπαταλάτε. Καλύτερα, ασφαλώς, να μην αμαρτήσουμε. Αλλά όταν η μετάνοια είναι πύρινη, μπορεί να αποκαταστήσει κάθε απώλεια.
Τροπάριο της Eκκλησίας μας τη Mεγάλη Bδομάδα: «O Iακώβ ωδύρετο του Iωσήφ την στέρησιν. Kαι ο γενναίος εκάθητο άρματι ως βασιλεύς τιμώμενος...». Kι αλλοίμονο αν η ζωή σου σταθεί στη Mεγάλη Παρασκευή «Μή πεποίθατε επ’ άρχοντας, επί υιούς ανθρώπων, οις ουκ έστι σωτηρία» Ψαλμ. ΡΜΕ/, 2. Επικατάρατος είναι αυτός που έχει την ελπίδα του στον άνθρωπο και μακάριος αυτός που ελπίζει στον Κύριο.
«’Ινα τι, ώσπερ μία των αφρόνων γυναικών ελάλησας ούτος; ει τα καλά εδεξάμεθα εκ χειρός Κυρίου, τα κακά ουχ υποίσομεν;» Εν τούτοις πάσι τοις συμβεβηκόσιν αυτώ, ουδέν ήμαρτεν Ιώβ τοις χείλεσιν εναντίον του Θεού. Ιώβ το Ανάγνωσμα. (Κεφ. Β/, 1 10). «Ιδού εγώ και τα παιδία, ά μοι έδωκεν ο Θεός» (Ησ. 8,18) «Ιδού ημέραι έρχονται, λέγει Κύριος, και εξαποστελώ λιμόν επί την γήν, ου λιμόν άρτων ουδέ δίψαν ύδατος, αλλά λιμόν του ακούσαι τον λόγον Κυρίου και σαλευθήσονται ύδατα από της θαλάσσης εώς θαλάσσης, και από βορρά εώς ανατολών περιδραμούνται ζητούντες τον λόγον του Κυρίου και ου μη εύρωσιν». (Αμώς, 8, 11 12). (Δεν θα τον βρούν όμως, γιατί θα τον ζητούν με υπερηφάνεια χρησιμοποιώντας την δική τους ανθρώπινη λογική. Θα τον αναζητούν χωρίς να επικαλούνται την βοήθεια του Αγίου Πνεύματος.) Πιστός φίλος είναι φάρμακον ζωής. Και τον ευρίσκουν όσοι έχουν φόβον Θεού: (Σοφ. Σειράχ στ’ 16).
Γέρο Παναής: Αν σε πουν κλέφτη να πεις: «Ευχαριστώ. ’Εχεις κι άλλα να μου πεις;» Τι χαρά να σε κατηγορούν, χωρίς να φταις. «Ακόμα, είμαι χειρότερος απ’ ό,τι φαντάζεσαι», να του πεις. Και μέσα σου να μη λυπάσαι, αφού δεν θέλεις ν’ αρέσεις του κόσμου. ’Εγραφε κάπου: «Είδα άνθρωπο να νηστεύει, άλλον να προσεύχεται, άλλον να μην κάμνει ποτέ το θέλημά του. Ο τελευταίος είναι ανώτερος. ’Ολ’ αυτά τα βλέπει ο Θεός».
Παπά Κυπριανός: «’Οταν επιμένεις στην κατάκρισι των αδελφών σου, θά ’χεις σαρκικό πόλεμο. Πρόκειται για εγκατάλειψη Θεού».
’Αγιος Μάξιμος ο Ομολογητής: «Ο Θεός όμως φύσις ούσα απαθής και αγαθή όχι μόνον δεν εξοργίζεται μετά του ανθρώπου, αλλά απεναντίας μέσα στην απεριόριστη ευσπλαχνία του δεν θέλει να τον αφήσει στην απόγνωση που οδηγήθηκε εξ αιτίας της παρακοής του. Γι' αυτό και του δίνει κι όλας την πρώτη ευχάριστη είδηση πως δια του Σταυρού "η πεπτωκυία ανθρώπινη φύσις" θα μπορούσε να επανέλθει στην πρό της πτώσεως κατάσταση».
Πάτερ Παίσιος: Ερώτηση: Πάτερ Παϊσιε, δέν ξέρω νά προσεύχομαι. Πώς πρέπει νά προσεύχομαι; Απάντηση: Νά αισθάνεσαι ότι είσαι μικρό παιδί καί ο Θεός Πατέρας σου. Αρχισε τότε νά του γυρεύεις. Αν του γυρέψεις καί τίποτα χαζά πράγματα, μή στενοχωρηθείς, δέ θυμώνει. Αυτός κοιτάει την καρδιά σου καί θά σου δώσει ό,τι είναι το καλύτερο γιά σένα. Είναι όπως ένα παιδί πού ζητάει από τον πατέρα του νά του αγοράσει μηχανάκι, γιατί πιστεύει οτι μεγάλωσε, καί o πατέρας επειδή φοβάται μήπως πάθει το παιδί του κανένα κακό, μπορεί νά αργήσει, αλλά στο τέλος του αγοράζει αυτοκίνητο. Ερώτηση: Οταν προσευχόμαστε είναι καλό νά περιμένουμε στην προσευχή μέχρι νά αισθανθούμε χαρά; Το κάνω πολλές φορές καί μου συμβαίνει. Απάντηση: Οχι. Τότε θά είναι σάν το παιδί που ζητάει κάτι απο τον πατέρα του, όχι γιά νά του το αγοράσει, αλλά γιά νά το χαϊδέψει μόνο.
Ο π. Ιουστίνος Πόποβιτς, ένα σύγχρονος μας Σέρβος Θεολόγος, γράφει: «Είναι πολύ βαθειά η πείνα και η δίψα της ψυχής μας, βαθύτερα από ότι νομίζουν πολλοί από τους διανοουμένους μας και κανείς δύναται να την ικανοποιήσει εκτός του Χριστού και των αγίων Του».
Ο ’Αγιος Αυγουστίνος, που στα εφηβικά του χρόνια έζησε μακριά από το Θεό με πολλές αμαρτίες και ασωτείες λέγει: Ω Κύριε, εκείνον τον καιρόν που δεν Σε εγνώριζα, τι δυστυχής που ήμουν! Αργά σε ηγάπησα». Κάπου αλλού σημειώνει: «Ω Κύριε, ανήσυχος είναι η ψυχή μας, έως ότου εύρει ανάπαυσιν εις τους κόλπους Σου».
Ο Γέροντας Σιλουανός, ένας σύγχρονος μας Ρώσος ’Αγιος, που έζησε στο ’Αγιο ’Ορος και ο οποίος πέρασε στη ζωή του πολλές πνευματικές καταστάσεις μέχρι και απομάκρυνση από το Θεό, γράφει από την προσωπική του εμπειρία. «Κι εγώ όταν ήμουν στον κόσμο, σκεφτόμουν πως να ήταν η ευτυχία επί της γης: Είμαι υγιής, κομψός, πλούσιος, ο κόσμος με αγαπά – κι είχα αυτήν την κενοδοξία. ’Οταν όμως εγνώρισα με το ’Αγιο Πνεύμα τον Κύριο, άρχισα πια να θεωρώ όλη τη δόξα του κόσμου σαν καπνό, που τον διασκορπίζει ο άνεμος». Κάπου αλλού συνεχίζει: «Από τότε η ψυχή μου ελκύεται προς Αυτόν και τίποτε πια δεν με ευφραίνει στη γη, αλλά μοναδική μου αγαλλίαση είναι ο Θεός. Αυτό είναι ο Θεός. Αυτός είναι η χαρά μου, Αυτός η δύναμή μου, Αυτός η σοφία μου, Αυτός ο πλούτος μου».
Άγιος Ιωάννης της Κροστάνδης: «Μέσα στο ναό βρίσκεσθε ενώπιον του προσώπου του Θεού.» Πρέπει να μάθετε να προσεύχεστε. Ν’ αναγκάζετε τον εαυτό σας στην προσευχή. ’Οσο περισσότερο τον αναγκάζετε στην αρχή, τόσο ευκολότερο θα είναι στη συνέχεια. Προφητείες του Αγίου Κοσμά: Θα δείτε να πετάνε άνθρωποι στον Ουρανό σαν μαυροπούλια και να ρίχνουν φωτιά στον κόσμο. 'Οσοι θα ζούν τότε θα τρέξουν στα μνήματα και θα φωνάξουν: "Βγάτε σείς οι πεθαμένοι να μπουμ' εμείς οι ζωντανοί". Θάναι καιρός που οι Ρωμιοί θα
τρώγωνται συνατοί τους. 'Εγώ δε σας συνιστώ αγάπη
και ομόνοια. Αγιος Ιωάννης ο Καρπάθιος: «Χαλεπώτερον του αμαρτάνειν εστιν το απελπίζειν».
Μέγας Αθανάσιος: «’Ωσπερ του λίθου και του σιδήρου συγκρουομένων εκ των αμφοτέρων τίκτεται το πύρ, ούτω και επί της του ανδρός και γυναικός συμπλοκής συνίσταται Θεού κελεύσει σώμα και ψυχή.
’Οσιος Ιωάννης ο Σιναίτης: «Η κατάκλισις σου εις το κρεββάτι, άς σου είναι προτύπωσις της κατακλίσεως σου εις τον τάφο και τότε θα κοιμηθής ολιγώτερον. Και αυτή η απόλαυσις του φαγητού εις την τράπεζα, άς σου υπενθυμίζη το θλιβερό εκείνο φαγητό, που θα κάνουν τα σκουλήκια το σώμα σου, και τότε ολιγώτερο θα φάγης.» Σεβ. Mητροπολίτου Πειραιώς κ. Kαλλίνικου: Tα μικρά πολύ εύκολα φέρνουν τα μεγάλα. Oι μικρές υποχωρήσεις στη συνείδηση πολύ εύκολα μπορούν να οδηγήσουν σέ σφάλματα μεγαλύτερα. Mικροαβαρίες στην εφαρμογή του πνευματικού μας προγράμματος μπορεί να φέρουν πλήρη χαλάρωση της πνευματικής μας ζωής. Mικρό ψεματάκι, όταν επαναλαμβάνεται απρόσεκτα, εύκολα εθίζει το εσωτερικό μας σέ μεγάλο ψέμα. ..Δικαιολογούμε πολύ εύκολα τον εαυτό μας. Συνήθως είμεθα πολύ αυστηροί τιμηταί των άλλων. Στον εαυτό μας εύκολα χαριζόμεθα, εύκολα επιτρέπουμε μικροϋποχωρήσεις με τη σκέψη ότι δεν είναι πολύ βαρύ. O Πέτρος βάδιζε πάνω στην φουρτουνιασμένη θάλασσα κοιτάζοντας πρός τον Kύριο και δέν βούλιαζε. ’Οταν όμως πήρε τα μάτια του από τον Iησού και πρόσεξε τα κύματα, άρχισε να καταποντίζεται. Kαι ο Iησούς τον πιάνει από το χέρι, τον ανιστά, και τόν βάζει μέσα στο πλοίο. Kαι του λέγει: «ολιγόπιστε, εις τί εδίστασας;». ’Οταν κοιτάζουμε πρός τον Iησού δεν βουλιάζουμε. ’Οταν παίρνουμε τα μάτια μας από τον Kύριο, αρχίζουμε να καταποντιζόμαστε. Πίστη πρός τον Iησούν, ενατένιση πρός τον Iησούν, εμπιστοσύνη πρός τον Iησούν, προσευχή προς τον Iησούν. «Eν τώ Θεώ ποιήσωμεν δύναμιν».
Πρέπει να μάθουμε να υποτασσόμαστε στην βουλή του Θεού. ’Οταν η αγαθότης Tου επιτρέπει δοκιμασίες και προβλήματα, τα επιτρέπει πάντοτε για τό καλό μας. Kαι όταν οι δοκιμασίες και τά προβλήματα είναι καρποί της δικής μας απροσεξίας και τής δικής μας εσφαλμένης επιλογής, πάλι εκείνος ο πανάγαθος Θεός δεν μάς εγκαταλείπει, αρκεί εμείς να ζητήσουμε με ταπείνωση και παιδική απλότητα και πίστη την βοήθειά Tου. Γενηθήτω το θέλημα του Kυρίου. «Oυχ ως εγώ θέλω αλλ' ως σύ». Ας μετανοήσουμε ειλικρινά για ό,τι μέχρι σήμερα έχουμε πικράνει τον Θεό, για ό,τι αμαρτωλό διαπράξαμε ως τώρα. H περίοδος είναι κατάλληλη. Tο Tριώδιο μάς το τονίζει και μάς το υπενθυμίζει: «Mετανοίας εφέστηκε καιρός».
’Αγιος Φιλόθεος στην φιλοκαλία: «Μνήμη θανάτου είναι μητέρα της προσευχής και των δακρύων.» Μέγας Φιλάρετος της Μόσχας: «Οι ορατές αλλά μη πραγματικές αρετές μας μάς εμποδίζουν μα δούμε τις αόρατες, μα πραγματικές αμαρτίες μας». Ιερός Χρυσόστομος: «Η αγάπη είναι η μεγαλύτερη αρετή. Είναι η πιο μεγάλη και από το μαρτύριο. Και αν γιατί. Χωρίς το μαρτύριο, η αγάπη σώζει. Χωρίς την αγάπη, το μαρτύριο δεν ωφελεί σε τίποτε». Nτροπή να νιώθεις όταν αμαρτάνεις, μη ντρέπεσαι όταν μετανοείς.
Φώτη Κόντογλου (Αγιογράφου): «Μπορεί να έχω λάθος. Απ όσα κατάλαβα ο ’Ανθρωπος είναι πιο ευτυχισμένος και ειρηνεμένος όταν καταγίνεται με απλά πράγματα, κι όχι με περίπλοκα και νευρικά, τουλάχιστον τις ώρες που θέλει να ξεκουραστεί. «Καρδίας ησυχαζούσης το πρόσωπο θάλλει». Σήμερα δε φτάνει πως η ζωή μας είναι άγρια και νευρική με τις μηχανές και με τα σίδερα που βροντάνε γύρω μας, παρά και για να ξεκουραστούμε ακόμα, οι δυστυχείς, κάνουμε κάποιες άλλες δουλειές που τις λέμε «ψυχαγωγία» και που είναι και κείνες κουραστικές και άσπλαχνες». Ασκήτρια Σοφία Χοτοκουρίδου (Μοναστήρι της Παναγίας στην Κλεισούρα) Καστοριάς: «Πολλάν υπομονήν να κάμνετε, πολλάν υπομονήν».
Ιγνάτιος ο Θεοφόρος (1ος αιώνας): «Καλόν το διδάσκειν, εάν ο λέγων ποιεί». «Καλόν μοι αποθανείν εις Χριστόν Ιησούν ή βασιλεύειν των περάτων της γης».
Ιερομάρτυς Μητροπολίτης Πετρουπόλεως Σεραφείμ Τσιτσαγκώφ: «Η αμαρτία μας οδηγεί στην αρρώστια. Το πάθος είναι η μοναδική ρίζα όλων των ασθενειών».
Γρηγόριος ο Θεολόγος: «Είναι πιο εύκολο να επηρεασθείς από την κακία παρά να μεταδώσεις αρετή». ’Αγιος Ισαάκ: «’Ολες οι συμφορές και οι θλίψεις που δεν μετέχουν στην υπομονή έχουν διπλό το βασανιστήριό τους. Διότι η υπομονή του ανθρώπου αποβάλλει την πίκρα των συμφορών του, ενώ η μικροψυχία είναι η μητέρα της κολάσεως. Η υπομονή είναι μητέρα της παρηγορίας και κάποια δύναμις, η οποία έχει φυσικό της να γεννάται από την ευρυχωρία της καρδιάς. Αυτή την κάποια δύναμι είναι δυσχερές να την βρή ο άνθρωπος στις θλίψεις του, έξω από το θείο εκείνο χάρισμα, που ευρίσκεται με την επίμονη καλλιέργεια της «ευχής» (Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με) και με την έκχυσι των δακρύων».
Διάδοχος ο Φωτικής: ’Οταν ο άνθρωπος επικαλείται το όνομα του Θεού όσον ημπορεί συχνότερα, δεν πέφτει εύκολα σε αμαρτήματα.
’Αγιος Κοσμάς ο Αιτωλός: Μοναχά σας λέγω και σας φανερώνω τέσσερα μυστήρια, τα αναγκαιότερα της πίστεώς μας: Το πρώτον είναι να αγαπάτε τους εχθρούς σας και να τους συγχωράτε με όλην σας την καρδίαν εις ότι και αν σας έφταιξαν. Το δεύτερον είναι να εξετάζετε να ευρίσκετε Πνευματικόν καλόν και να του ειπήτε ο καθένας έτσι: Εγώ, πνευματικέ μου, έχω να κολασθώ διατί δεν αγαπώ τον Θεόν και τον αδελφόν μου. Εγώ είμαι αχάριστος εις τον Θεόν μου δια τα τόσα καλά που μου εχάρισε… Και να φυλαχθής, να μη του κρύψης καμίαν αμαρτίαν, αλλά να τες ειπής όλες χωρίς εντροπήν… Το τρίτον είναι όταν σε ελέγξη ο πνευματικός, εσύ να μη ρίξης την αφορμήν εις άλλον, αλλά να κατηγορήσης του λόγου σου και να ειπής το κακόν σου το κεφάλι εις όλα σου έφταιξε… Το τέταρτον είναι ότι και να σου ειπή ο πνευματικός και ότι σε νουθετήση να τα βάλης μέσα εις τον νούν σου και επάνω εις τον κεφάλι σου, και να αποφασίσης πλέον με στερεάν γνώμην οπού καλύτερα να αποθάνης, παρά να ματαπέσης και να αποκάμης τα όμοια αμαρτήματα… Μάλιστα ύστερα από την καθαράν εξομολόγησιν να συχνοκοινωνάτε τα ’Αχραντα Μυστήρια, διατί ο θάνατος έρχεται ωσάν κλέπτης έξαφνα και ημπορεί να μας εύρη ανέτοιμους και τι γενόμαστε;
’Οσιος Νείλος:
«Ούτω μάλιστα εστίν ο εαυτόν ειδώς, ο μηδέ εαυτόν είναι νομίζων».
Αγνώστων: «Μη θέλεις τα γινόμενα γίγνεσθαι ως συ θέλεις, θέλε τα ως γίγνονται, ίνα ευτυχής». «Ο φθόνος είναι κακός, έχει όμως τι καλόν: Τρώγει τον τρώγοντα».
Αββάς Νείλος: Η οργή είναι μανιακό πάθος και παρασύρει τους ανθρώπους εύκολα. Δείτε τον άνεμο τον σφοδρό, που δεν κουνάει τον πύργο. ’Ετσι κι ο θυμός δεν αρπάζει την ψυχή που δεν οργίζεται
Ιερός Αυγουστίνος: Η εγκράτεια καθαρίζει το πνεύμα από τις κακές σκέψεις, υποτάσσει τη σάρκα στο πνεύμα και διαλύει την κακή επιθυμία». Αρχιεπίσκοπος Λουκάς (+11 Ιουνίου 1961): ..Η ευθύνη αυτών που βαπτίζουν το παιδί, είναι πάρα πολύ μεγάλη, επειδή πρέπει να μάθουν στο παιδί το λόγο του Θεού, τις προσευχές, την ευλάβεια, το ήθος. ’Ολα αυτά μπορούν να του τα μάθουν άνθρωποι πιστοί…Ο άνθρωπος που βαπτίζει ένα παιδί, πρέπει να είναι αληθινός χριστιανός, πιστός, που γνωρίζει να προσεύχεται και γνωρίζει το νόμο του Θεού. Εάν δεν μπορείτε να βρείτε ένα τέτοιο άνθρωπο, να περιμένετε, να μη βιάζεστε. Ο ανυπάκουος στα μικρά θα είναι ανυπάκουος και στα μεγάλα. «Θα τελειώσω το λόγο μου με τα λόγια του απ. Παύλου. «’Ος αν εσθίη τον άρτον τούτον ή πίνη το ποτήριον του Κυρίου αναξίως, ένοχος έσται του σώματος και αίματος του Κυρίου. Δοκιμαζέτω δε άνθρωπος εαυτόν, και ούτως εκ του άρτου εσθιέτω και εκ του ποτηρίου πινέτω. Ο γαρ εσθίων και πίνων αναξίως, κρίμα εαυτώ εσθίει και πίνει μη διακρίνων το σώμα του Κυρίου» (Α’ Κορ. 11,22-29). Ειδικά να θυμόσαστε αυτά τα τελευταία λόγια: «κρίμα εαυτώ εσθίει και πίνει». ’Οταν ο ιερέας υψώνει τον άγιο άρτο λέει: «πρόσχωμεν, τα άγια τοις αγίοις». Αυτό σημαίνει ότι το σώμα και το αίμα του Χριστού είναι μόνο για τους αγίους, γι’ αυτούς που οι αμαρτίες τους έχουν συγχωρηθεί κατά τη διάρκεια σωστής και ειλικρινούς εξομολογήσεως. ’Αν ο πνευματικός σου δεν σου επιτρέπει να μεταλάβεις μέχρι να μετανοήσεις ειλικρινά να μην αντιδράσεις. Τα επιτίμια έχουν το σκοπό τους. Ο Κύριος Ιησούς Χριστός έδωσε τη δυνατότητα στους Αποστόλους του και μέσω αυτών στους επισκόπους και στους πρεσβύτερους όχι μόνο να συγχωρούν τις αμαρτίες αλλά και να δίνουν επιτίμια για λόγους θεραπευτικούς».
’Αγιος Ιωάννης της Κλίμακος: «Η αγάπη και η ταπείνωση είναι ένα αγιασμένο ζευγάρι. Η μια υψώνει την ψυχή κι’ η άλλη κρατά; στερεά εκείνους που υψωθήκανε με την αγάπη και δεν τους αφήνει να πέσουνε». Γέροντας Ιερώνυμος: «’Οταν έχεις το νού σου στο Θεό, και στο κρεβάτι να είσαι, μπορείς να κάνεις προσευχή. Ενώ όταν τον έχεις σε άλλα και γονατιστός να είσαι, δεν σου έρχεται κατάνυξη και η προσευχή σου είναι ξερή. Τότε δεν νοιώθεις ανακούφιση και σε πονάει το κεφάλι, γιατί η προσευχή δεν σου δίνει χαρά».
Πάτερ Αμβροσίου: «’Οπου υπάρχει η απλότητα, εκεί είναι εκατοντάδες ‘Αγγελοι, αλλ’ όπου η «σοφία», δεν έχει ούτε ένα».
Αγιος Ιωάννης ο Καρπάθιος: «Χαλεπώτερον του αμαρτάνειν εστιν το απελπίζειν». Μέγας Αθανάσιος: «’Ωσπερ του λίθου και του σιδήρου συγκρουομένων εκ των αμφοτέρων τίκτεται το πύρ, ούτω και επί της του ανδρός και γυναικός συμπλοκής συνίσταται Θεού κελεύσει σώμα και ψυχή.
’Οσιος Ιωάννης ο Σιναίτης: «Η κατάκλισις σου εις το κρεββάτι, άς σου είναι προτύπωσις της κατακλίσεως σου εις τον τάφο και τότε θα κοιμηθής ολιγώτερον. Και αυτή η απόλαυσις του φαγητού εις την τράπεζα, άς σου υπενθυμίζη το θλιβερό εκείνο φαγητό, που θα κάνουν τα σκουλήκια το σώμα σου, και τότε ολιγώτερο θα φάγης.»
’Αγιος Φιλόθεος στην φιλοκαλία: «Μνήμη θανάτου είναι μητέρα της προσευχής και των δακρύων.»
Μέγας Φιλάρετος της Μόσχας: «Οι ορατές αλλά μη πραγματικές αρετές μας μάς εμποδίζουν μα δούμε τις αόρατες, μα πραγματικές αμαρτίες μας».
Απόστολος Παύλος: «Η φιλαδελφεία μενέτω, της φιλοξενίας μη επιλανθάνεσθε. Διά ταύτης γαρ έλαθον τινες ξενίσαντες αγγέλους» (Εβρ. 1 2). «Πάντα ισχύω εν τώ ενδυναμούντι με Xριστώ» έλεγε ο πολύπαθος απόστολος Παύλος. «Eν τώ Θεώ ποιήσωμεν δύναμιν». «Αδιαλείπτως προσεύχεσθε» προς Θεσσαλονικείς. Προσευχή της Αγίας ’Αννης: Δόξα τω Κυρίω ημών. Θεός γνώσεων ο Κύριος. Και Θεός ετοιμάζων επιτηδεύματα Αυτού. Προφήτης Δαυίδ: «Μηδέν εστιν ο άνθρωπος Μηδέν η δύναμίς του Μηδέν η φαντασία του Μηδέν η ύπαρξίς του! Μηδέν ο Πλούτος Δόξα και ισχύς Μηδέν η ωραιότης Τα πάντα όναρ και σκιά Τα πάντα ματαιότης!
Της μετανοίας άνοιξόν μοι πύλας, Ζωοδότα ορθρίζει γαρ το πνεύμα μου προς το ναόν τον άγιόν σου, ναόν φέρον του σώματος όλον εσπιλωμένον. Αλλ’ ως οικτίρμων κάθαρον, ευσπλάγχνω σου ελέει (Από το Τριώδιο) Ο τη ψυχής ραθυμία νυστάξας ου κέκτημαι, νυμφίε Χριστέ, καιομένην λαμπάδα την εξ αρετών και νεάνισιν ωμοιώθην μωραίς εν καιρώ της εργασίας ρεμβόμενος. Τα σπλάγχνα των οικτιρμών σου μη κλείσης μοι, δέσποτα αλλ’ εκτινάξας μου τον ζοφερόν ύπνον, εξανάστησον και ταις φρονίμοις συνεισάγαγε παρθένοις εις νυμφώνων τον σον όπου ήχος καθαρός εορταζόντων και βοώντων απαύστως Κύριε, δόξα σοι. (Από το Τριώδιο) Whatever we do without prayer and without hope in God, turns out afterwards to be harmful and defective.
Αββάς Ισίδωρος ο Ιερέας: Forgive your brother, so that you also may be forgiven.
Μητροπολίτης Φιλάρετος της Μόσχας: He who sufficiently knows and judges himself has no time to judge others. ’Αγιος Ιωάννης της Κλίμακος: God judges our repentance, not by our labours, but by our humility.
Αγίου Σιλουανού: "Keep your mind in Hell and despair not" Many have studied all kinds of different confessions yet have not found the true faith. But to him who humbly prays to God for enlightenment, God will make known how greatly He loves man. "We may study as much as we will, but we shall still not come to know the Lord unless we live according to His commandments, for the Lord is not made known through learning but by the Holy Spirit. ... To believe that God exists is one thing, to know God is another." St. John of Damascus: "During their life, the saints are full of the Holy Spirit. After their death, the Grace of the Holy Spirit continues to dwell inseparable in their souls, in their bodies, in their sepulchres, in their images and their holy ikons, and this not by essence, but by Grace and energy." Φώτη Κόντογλου (Αγιογράφου): "Byzantine art is for me the art of arts... Only this art nourishes the soul"
Στάρετς Μακάριος της ’Οπτινα: The Lord does indeed long to gather all into His arms. All; but particularly the worst sinners. Στάρετς Σαμψών Σίβερς: Fr. Sampson of Russia, was asked asked by his spiritual child: "Can one be born with Christian qualities or must they be attained through labor?" Elder Sampson answered: "Through labor. They are an emanation of the Holy Spirit, through the Mysteries, through the parents' prayers, especially the mother's. This is because the mother teaches the child spiritually from her own self. She communes him often, takes him often to Church, leads him to the icons, makes the sign of the Cross over him, feeds him while she prays. It is forbidden to feed a child without prayer, because a mother transmits her own, standing in the presence of God to the child. By this the child is sanctified, consecration, through the mother's feeding. The mystery of motherhood is found in this."
’Αγιος Νεκτάριος: SELF-KNOWLEDGE He who does not know himself does not know God, either. And he who does not know God does not know the truth and the nature of things in general... He who does not know himself continually sins against God and continually moves farther away from Him. He who does not know the nature of things and what they truly are in themselves is powerless to evaluate them according to their worth and to discriminate between the mean and the precious, the worthless and the valuable. Wherefore, such a person wears himself out in the pursuit of vain and trivial things, and is unconcerned about and indifferent to the things that are eternal and most precious. Man ought to will to know himself, to know God, and to understand the nature of things as they are in themselves, and this becomes an image and likeness of God. Holy New Hieromartyr Barlaam: Obedience is above fasting and prayer. ’Αγιος Ιωάννης ο Καρπάθιος: Blessed is he who, with a hunger that is never satisfied, day and night throughout this present life makes prayer and the psalms his food and drink, and strengthens himself by reading of God's glory in Scripture. Such communion will lead the soul to ever increasing joy in the age to come. Schemamonk Archippus of Glinsk Hermitage: Learning does not save, but obedience and humility do.
Αρχ. Αθανάσιος καθηγούμενος της Ιεράς Μονής Σταυροβουνίου: "But before anything else" said the holy elder "pray diligently to God, so that He might open to thee the doors of Light. No one is able to comprehend Truth, unless it be given him in understanding by God Himself, Who revealeth it to each that seeketh Him in prayer and in love." St. Tikhon of Voronez: To love is easy and sweet. Oh! if we could only see the heart of a man who bears the evangelic yoke of Christ, you would see in it a paradise of joy and gladness, you would see there the Kingdom of God, even though on the surface he was worried and surrounded by grief and tribulations, as a rose is surrounded by thorns. There can be nought but comfort and true joy in a heart in which reigns the Kingdom of God. St. Arsenios of Paros: Practice self-observation. And if you want to benefit yourself and your fellow men, look at your own faults and not those of others. The Lord tells us: "Judge not, that ye be not judged," condemn not that ye be not condemned. And the Apostle Paul says: "Who art thou that judgest another man's servant?" |