ความพอเพียง หมายถึง ความพอประมาณ ความีเหตุผล รวมถึงความจำเป็นที่จะต้องมีระบบภูมิคุ้มกันในตัวที่ดีพอสมควรต่อการมีผลกระทบใด ๆ
อันเกิดจากการเปลี่ยนแปลงทั้งภายนอกและภายใน ทั้งนี้จะต้องอาศัยความรอบรู้ ความรอบคอบ และความระมัดระวังอย่างยิ่งในการนำวิชาการต่าง ๆ
มาใช้ในการวางแผนและการดำเนินการทุกขั้นตอน และขณะเดียวกันจะต้องเสริมสร้างพื้นฐานจิตใจของคนใจชาติโดยเฉพาะเจ้าหน้าที่ของรัฐนักทฤษฏีและนักธุรกิจในทุกระดับให้มีสำนึกในคุณธรรม
ความซื่อสัตย์สุจริตและให้มีความรอบรู้ที่เหมาะสม ดำเนินชีวิตด้วยความอดทน ความเพียร มีสติปัญญา และความรอบคอบ เพื่อให้สมดุลและพร้อมต่อการรอบรับการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วและกว้างขวางทั้งด้านวัตถุสังคมสิ่งแวดล้อมและวัฒนธรรมจากโลกภายนอกได้เป็นอย่างดี
หลักสำคัญ 3 ประการของปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
อ้างอิงจากปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงฉบับพระราชทาน
1) หลักสายกลาง : "ทางสายกลาง" "ความพอเพียง"
"ความพอประมาณ" "ความมีเหตุผล"
2) หลักประสิทธิภาพ : "ระบบภูมิคุ้มกันที่ดี" ความรอบรู้
ความรอบคอบและความระมัดระวังอย่างอย่างยิ่งในการ
นำวิชาการต่าง ๆ มาใช้ในการวางแผน และการดำเนินการ
ทุกขั้นตอน"
3) หลักคุณธรรม : "เสริมสร้างพื้นฐานจิตใจของคนในชาติ
ให้สำนึกในคุณธรรม ความซื่อสัตย์สุจริต
ดำเนินชีวิตด้วยความอดทน ความเพียร
มีสติปัญญาและความรอบคอบ"
เศรษฐกิจพอเพียง
ลักษณะสำคัญทั้งในระดับจุลภาคและในระดับมหภาค
- บุคคลธรรมดาหรือครัวเรือน (Micro)
- กลุ่มบุคคลหรือนิติบุคคลต่าง ๆ ได้แก่ ชุมชน หรือสหกรณ์ หรือองค์กรธุรกิจต่าง ๆ (Meso)
- สังคม/ประเทศ/ภูมิภาค (Macro)
- ไม่ใช่จ่ายเกินตัว/ไม่ลงทุนเกินขนาด
- พึ่งพาตนเองเป็นหลัก/รวมตัวกันและช่วยเหลือซึ่งกันและกัน
- ใช้ศักยภาพที่มีอยู่ให้เต็มที่/พัฒนาศักยภาพที่มีอยู่ให้สูงขึ้นและหลากหลายขึ้น
- เติบโตอย่างมั่นคงและยั่งยื่น
ที่มา : วารสาร เพื่อการพัฒนาชนบท ; ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์ ; ISSN 1685 - 2551 ; ภาคผนวก ; 2545