สภาพทั่วไป

        จังหวัดเพชรบุรี ตั้งอยู่ทางภาคกลางตอนใต้ของประเทศไทย จัดอยู่เป็นกลุ่มจังหวัดภาคกลางกลุ่มตะวันตก อยู่ห่างจากกรุงเทพมหานคร ตามทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 35 สายธนบุรี - ปากท่อ (พระรามที่ 2) บรรจบกับทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 4 ระยะทางประมาณ 120 กิโลเมตร มีพื้นที่ทั้งหมดประมาณ 6,225,138 ตารางกิโลเมตร หรือ 3,890,711.2 ไร่ (เป็นพื้นที่ทำการเกษตร 835,377 ไร่ ร้อยละ 21.47 ของพื้นที่ทั้งหมด ) ทิศเหนือติดกับอำเภอปากท่อจังหวัดราชบุรี อำเภออัมพวา และอำเภอเมืองฯ จังหวัดสมุทรสงคราม ทิศใต้ติดกับอำเภอหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ทิศตะวันออกติดกับชายฝั่งทะเลอ่าวไทย ทิศตะวันตกติดกับพรมแดนประเทศสหภาพพม่า ลักษณะ ภูมิประเทศแบ่งเป็น 3 เขต คือ

1. เขตเขาและที่ราบสูงด้านตะวันตกอยู่ในอำเภอแก่งกระจานและอำเภอหนองหญ้าปล้อง อุดมด้วยทรัพยากรป่าไม้และแร่ธาตุ เป็นแหล่งกำเนิดต้นน้ำลำธารต่าง ๆ อากาศเย็นตลอดปีเหมาะแก่การทำเหมืองแร่และพัฒนาเป็นแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติ

2. เขตที่ราบลุ่มแม่น้ำ อยู่ในพื้นที่บางส่วนของอำเภอเมืองฯ อำเภอเขาย้อย อำเภอชะอำ อำเภอท่ายาง อำเภอบ้านลาด และอำเภอบ้านแหลม เหมาะแก่การประกอบเกษตรกรรม

3. เขตที่ราบฝั่งทะเลด้านตะวันออก อยู่ในอำเภอบ้านแหลม อำเภอเมืองฯ และอำเภอ ชะอำ เป็นแหล่งเศรษฐกิจในทุก ๆ ด้าน ทั้งด้านการประมง อุตสาหกรรม การค้า ธุรกิจการบริการและการท่องเที่ยว เป็นต้น

สภาพสังคม การปกครอง และคุณภาพชีวิต

     ประชากรจังหวัดเพชรบุรี ประชากรทั้งสิ้น 456,233 คน เป็นชาย 222,975 คน เป็นหญิง 233,258 คน ความหนาแน่นของประชากรเท่ากับ 73 คน/ตารางกิโลเมตร อำเภอ ที่มีประชากรมากที่สุด ได้แก่ อำเภอเมืองเพชรบุรี อำเภอท่ายาง และอำเภอชะอำ อำเภอที่มีความหนาแน่นของประชากรมากที่สุด ได้แก่ อำเภอเมืองฯ อำเภอบ้านแหลม และอำเภอบ้านลาดตามลำดับ

    การปกครอง จังหวัดเพชรบุรี แบ่งการปกครองออกเป็น 8 อำเภอ 93 ตำบล 684 หมู่บ้าน เทศบาล 11 แห่ง องค์การบริหารส่วนตำบล 69 แห่ง มีสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร 3 คน และสมาชิกวุฒิสภา 1 คน

ตารางแสดงการปกครองจำแนกเป็นรายอำเภอและเทศบาล

    ด้านเศรษฐกิจ สภาพเศรษฐกิจ ปี 2540 ประชากรมีรายได้เฉลี่ยต่อหัวต่อคน ต่อปี 57,399 บาท เป็นอันดับ 22 ของประเทศ ผลิตภัณฑ์มวลรวมทั้งจังหวัด (GROSS PROVINCE PRODUCT/GPP) 24,681.370 ล้านบาท อัตราการขยายตัวทางเศรษฐกิจร้อยละ 4.07 รายได้ ส่วนใหญ่เป็นภาคเกษตรกรรม การแปรรูปผลิตผลทางการเกษตร การค้าส่งและค้าปลีก การบริการ การคมนาคมขนส่ง การอุตสาหกรรม การก่อสร้างและการทำเหมืองแร่ เป็นต้น

* พืชเศรษฐกิจที่สำคัญ ได้แก่ ข้าว สับปะรด อ้อย ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ ผักสด ชมพู่เพชร น้ำตาลโตนด มะละกอ มะนาว มะพร้าว กล้วยน้ำว้า กล้วยไข่ กล้วยหอม เป็นต้น

* เนื่องจากจังหวัดเพชรบุรี ได้รับการประกาศให้เป็นเขตอุตสาหกรรม เฟส 3 จึงมีโรงงานอุตสาหกรรมตั้งกระจายอยู่ในทุกอำเภอ ทั้งขนาดใหญ่ ขนาดกลาง และขนาดเล็ก จำนวน 668 แห่ง ส่วนใหญ่เป็นโรงงานอุตสาหกรรมแปรรูปผลิตผลทางการเกษตร เพื่อเพิ่มมูลค่าสนองความต้องการของตลาด เช่น โรงงานผลิตสับปะรดกระป๋อง โรงงานผลิตปูนซีเมนต์ โรงสีข้าว โรงงานถนอมผักหรือผลไม้กวนตากแห้ง โรงงานเกลือ โรงงานผลิตอุปกรณ์ก่อสร้าง เป็นต้น

ตารางแสดงรายได้เฉลี่ยของประชากรรายอำเภอ

    จากตารางรายได้ประชากรเฉลี่ยทั้งจังหวัดปี 2544 เฉลี่ย 19,790 บาท อำเภอที่มีรายได้สูงสุดคืออำเภอบ้านลาด รองลงไปคืออำเภอเมืองเพชรบุรี และอำเภอบ้านแหลม
อำเภอที่รายได้ต่ำกว่าเกณฑ์เฉลี่ยคืออำเภอแก่งกระจาน อำเภอหนองหญ้าปล้อง และอำเภอท่ายาง

    ด้านการคมนาคม จังหวัดเพชรบุรี มีเส้นทางคมนาคมเชื่อมต่อกับภาคใต้  และภาคต่างๆ ของประเทศ การเดินทางเข้าสู่จังหวัดเข้าได้หลายทาง

1) ทางบก

- ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 4 ( ถนนเพชรเกษม) ระยะทาง 166

กิโลเมตร

- ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 35 (ถนนพระรามที่ 2 ธนบุรี - ปากท่อ)

ระยะทาง 120 กิโลเมตร

- ทางรถไฟ มีขบวนรถไฟวิ่งขึ้นและล่องผ่านจังหวัดเพชรบุรี วันละประมาณ 24 ขบวน ระยะทางจากกรุงเทพฯ เพชรบุรี ประมาณ 167 กิโลเมตร

2) ทางอากาศ มีสนามบินบ่อฝ้าย อำเภอหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ อยู่ห่างจากอำเภอชะอำ จังหวัดเพชรบุรี 20 กิโลเมตร

3) ทางน้ำ คาดว่าในอนาคตอันใกล้จะมีบริษัทเอกชนลงทุนในกิจการเดินทะเล ซึ่งจะทำให้สามารถติดต่อกับชายฝั่งทะเลตะวันออก เช่น พัทยาและชลบุรีได้ จะทำให้จังหวัดเพชรบุรีเป็นศูนย์กลางการคมนาคมขนส่งทางน้ำที่สำคัญอย่างยิ่งในภาคตะวันตก
เส้นทางเดินรถยนต์ ระยะทางจากตัวจังหวัดเพชรบุรี ไปยังอำเภอต่าง ๆ ในจังหวัด มีระยะทาง ดังนี้

                            - อำเภอเมืองฯ 1 กิโลเมตร

                            - อำเภอเขาย้อย 22 กิโลเมตร

                            - อำเภอชะอำ 40 กิโลเมตร

                            - อำเภอท่ายาง 17 กิโลเมตร

                            - อำเภอบ้านลาด 6 กิโลเมตร

                            - อำเภอบ้านแหลม 12 กิโลเมตร

                            - อำเภอหนองหญ้าปล้อง 35 กิโลเมตร

                            - อำเภอแก่งกระจาน 52 กิโลเมตร

     การสื่อสาร จังหวัดเพชรบุรี มีที่ทำการไปรษณีย์โทรเลขครบทุกอำเภอ รวม 10 แห่ง มีชุมสายโทรศัพท์ทั้งหมด 39 ชุมสาย มีจำนวนเลขหมาย 70,000 เลขหมาย มีสถานีวิทยุกระจายเสียง 1 แห่ง ตั้งอยู่หลังเขาบันไดอิฐ ตำบลบ้านหม้อ อำเภอเมืองเพชรบุรี มีคลื่นความถี่ FM.95.75 เม๊กกะเฮีร์ซ